इंटरनेटचे व्यसन वाढले! लहान मुले गेमिंगच्या तर तरुणाई पॉर्नच्या विळख्यात

म. टा. प्रतिनिधी, पुणे यू-ट्यूबवरचे व्हिडिओ, इन्स्टाग्रामच्या रिल्स, फेसबुक व्हिडिओ आणि पॉर्न पाहण्याचे व्यसन तरुणाईला विळखा घालत असल्याचे चित्र दिसत आहे. लॉकडाउनमध्ये मोबाइलचा वापर वाढल्याने तरुणाई इंटरनेटच्या व्यसनाच्या जाळ्यात ओढली जात असल्याचे मत मानसोपचार तज्ज्ञांनी व्यक्त केले आहे. पुण्यातील इंटरनेट व्यसनमुक्ती केंद्रांतही समुपदेशनासाठी तरुण वर्ग मोठ्या प्रमाणात येत असल्याचे निरीक्षण संस्थाचालकांनी नोंदवले आहे. वाचाः लॉकडाउनमध्ये शाळा, कॉलेज, खासगी कार्यालये बंद असल्याने अनेक तरुण-तरुणी घरी बसून होते. या काळात मोकळा वेळ तुलनेने अधिक मिळत होता. या वेळात विविध कारणांसाठी मोबाइलचा वापर केला जात असल्याचे निरीक्षण नोंदवण्यात आले आहे. यामध्ये यू-ट्यूब, फेसबुकवरचे व्हिडिओ, इन्स्टाग्रामचे रिल्स आणि पॉर्न व्हिडिओ पाहण्यावर सर्वाधिक भर दिला जात असल्याचे दिसून आले आहे. ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर वेबसीरीज किंवा चित्रपट पाहण्याचे प्रमाण कमी आहे. साधारण एक ते दोन मिनिटांचे व्हिडिओ पाहण्यात तरुण मुलेमुली अनेक तास घालवत असल्याचे तज्ज्ञ सांगत आहेत. वाचाः पुण्यातील मुक्तांगण व्यसनमुक्ती केंद्रातर्फे चालवण्यात येणाऱ्या इंटरनेट व्यसनमुक्ती केंद्रात मागील काही दिवसांत आलेल्या तक्रारींमध्ये व्हिडिओ पाहणे हा समान धागा असल्याचे केंद्राच्या संचालिका मुक्ता पुणतांबेकर यांनी सांगितले. पॉर्न व्हिडिओ पाहण्याची सवय लागणे, हेदेखील एक प्रमुख लक्षण असल्याचे त्यांनी नमूद केले. देशभरातून अशा केसेस दाखल होत आहेत. करोनाच्या परिस्थितीमुळे व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे समुपदेशन केले जात असून, करोनाची परिस्थिती निवळल्यानंतर प्रत्यक्ष समुपदेशन सुरू केले जाणार आहे. वाचाः इंटरनेटच्या व्यसनामुळे आरोग्याच्या समस्या इंटरनेटचे व्यसन लागल्याने भूक न लागणे, रात्रभर जागणे, चिडचिड करणे असे प्रकार तरुणांमध्ये वाढत चालले आहेत. शहरातील अनेक मानसोपचार तज्ज्ञांकडे अशा तक्रारी दाखल होत आहेत. ‘स्क्रीन टाइम’ वाढल्याने किंवा इंटरनेटचे व्यसन लागल्यामुळे आरोग्याच्या समस्या उद्भवतात, अशा शेकडो तक्रारी दाखल झाल्या आहेत, असेही तज्ज्ञांनी स्पष्ट केले. पॉर्नबंदीचा उपयोग नाही भारतामध्ये पॉर्न व्हिडिओ दाखवल्या जाणाऱ्या वेबसाइटवर बंदी आणली असल्याचा काहीच उपयोग होत नसल्याचे निदर्शनास आले आहे. पॉर्न व्हिडिओच्या वेबसाइट वापरता याव्यात, यासाठी वेगवेगळ्या ‘व्हीपीएन’ची अॅप डाउनलोड केली जात असून, त्याद्वारे या वेबसाइट पाहता येणे सहज शक्य होते. अशा अनेक छुप्या मार्गांमुळे पॉर्न साइटवर घालण्यात आलेली बंदी निरुपयोगी ठरल्याचे स्पष्ट झाले आहे. लहान लॉकडाउनमध्ये मुलांना शाळा नसल्याने बहुतांश वेळ घरी घालवावा लागला. ऑनलाइन शाळा सुरू झाल्या, तेव्हा त्यांच्या हातात स्मार्ट फोन आले. घरातच अडकून पडलेल्या मुलांना मोबाइलवर गेम खेळण्याची सवय लागली असून, तासनतास गेम खेळण्याचे प्रकार वाढत असल्याचे मानसोपचार तज्ञ सांगत आहेत. लॉकडाउनमुळे स्क्रीन टाइम मोठ्या प्रमाणावर वाढला. त्यामुळे या संदर्भातील अनेक तक्रारी आमच्याकडे येत आहेत. या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी आम्ही प्रयत्न करीत आहोत. वेळच्या वेळी समुपदेशन करण्यासाठी आम्ही उपक्रम राबवत असून, लवकरच प्रत्यक्ष समुपदेशन आणि उपचार सुरू करण्यात येतील. पालकांनी या विषयाकडे गांभीर्याने पाहण्याची गरज असून, मुलांच्या वाढत्या ‘स्क्रीन टाइम’कडे लक्ष देण्याची गरज आहे. - मुक्ता पुणतांबेकर, संचालिका, मुक्तांगण व्यसनमुक्ती केंद्र

from Science & Technology News: Science News Updates, Science Technology News in Marathi | Maharashtra Times https://ift.tt/31uvMeV